Ушбу вазият эса ўқитувчи ягона билим манбаи бўлган ўқув модели эскирганлигини англатади. Ўқитувчи XXI асрда тўғри йўналтирадиган ва талабага муаммони ҳал қилиш йўлини топишига ёрдам берадиган воситачи бўлиши керак, талаба эса ўзи зарур материални ўрганиши керак. Дарслар конспект ёзиш услубида ўтказилмаслиги керак, танқидий фикрлашни ривожлантиришга, олинган маълумотни изоҳлашга, муайян ўқув вазиятларини таҳлил қилишга қаратилган фикрларни кўпроқ муҳокама қилиш керак. Кўникмаларни, компетенцияларни, фикрни ифода этиш қобилиятини ривожлантириш жуда муҳимдир.
Дунёнинг кўплаб университетлари 20 йилдан буён турли ўқув дастурлари бўйича онлайн курсларни таклиф қилмоқдалар. Aризона давлат университети, Пердью университети, Жанубий Нью-Хемпшир университети ва Ғарбий Говернонс университети таълим даражасини олиш учун қулай ва мослашувчан онлайн дастурларни таклиф қилади.
Оммавий очиқ онлайн курсларнинг кўпайиши сифатли ва бепул таълимдан глобал фойдаланиш имкониятларини кенгайтирадиган махсус яратилган онлайн платформалар орқали олий таълим тизимининг ўзгаришига ёрдам беради. Coursera, EdX ва Udacity каби МООC етказиб берувчилари даражалар ва сертификатлар учун ўқув дастурларини таклиф қилади.

Moodle, Khan Academy каби масофавий ўқитиш платформалари мавжуд. Tinkering School асосчиси Гивер Туллининг сўзларига кўра: "Масофавий таълим мактаблари ва университетлар экспериментал, ижодий ва индивидуал бўлиши керак." Олий ўқув юртида ўқитишнинг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиқиб, бизнинг давримизга мос келадиган индивидуал масофавий ўқитиш дастури ишлаб чиқилиши керак.
Шу мақсадда Божхона институтида келажакда божхона мутахассисларини тайёрлашга қаратилган масофавий ўқитиш тизими - Е-Таълим платформаси ишга туширилди.
Маълумки, масофадаги ҳар қандай машғулотнинг самарадорлиги тўрт таркибий қисмга боғлиқ: 1) ўқитувчи ва талабанинг самарали ўзаро таъсири; 2) бунинг учун фойдаланиладиган педагогик технологиялар; 3) ишлаб чиқилган ўқув материаллари самарадорлиги; 4) мулоҳазаларнинг самарадорлиги. Бошқача айтганда, масофадан ўқитишнинг муваффақияти ва сифати ишлатилган материалларнинг ташкилий ва услубий сифатига, ушбу жараёнга жалб қилинган ўқитувчиларнинг бошқариши ва маҳоратига боғлиқ.
Бинобарин, Божхона институтида масофавий ўқитишни ташкил этиш учун Е-Таълим платформаси ўқув жараёнининг аниқ жадвали тузилди, ўқув фанлари бўйича контент тузилди, курсантларнинг билимлари қатъий назорат қилинади ва баҳоланади. Ўқитувчилар ўқув материаллари, видео дарслар, шунингдек ҳар бир талаба учун индивидуал топшириқларни ишлаб чиқадилар.
Юқори сифатли муаллифлик контентини тақдим этиш ва маҳаллийлаштириш - ҳар бир курсант учун ўқув материаллари, видео дарслар ва индивидуал топшириқларни ишлаб чиқиш институт профессор-ўқитувчиларининг катта ишидир. Aйни пайтда курсант томонидан шундай интерактив таълим олиб борилмоқда, бу ўқитувчи томонидан тайёрланган материал асосида масофадан туриб олган билимларини мустақил равишда синаб кўриш имкониятини беради.

Ҳозирги кунда замонавий ахборот технологиялари исталган масофада, ҳар қандай ҳажмда ва таркибда маълумотларни жойлаштириш, сақлаш, қайта ишлаш ва етказиб беришда чексиз имкониятларни намойиш этади. Шунинг учун масофавий таълимда ўқув материалининг педагогик, мазмунли ва таркибий ташкил этилиши биринчи ўринга чиқади. Ўқитишнинг асосий услубий муаммоси аслида мақсадга эришишни қандай таъминлаш ва ўқитувчи томонидан ўқув жараёнининг боришини назорат қилиш билан боғлиқ. Масофавий ўқитишнинг мақсади - курсантни керакли маълумотни ўрганишга қизиқтириш, дарс мавзуларини кенг ўрганишдир, бу эса курсантда танқидий фикрлаш, ташкилотчилик, қатъиятлилик ва мақсадга интилишни ривожлантиришга олиб келади.

Д.А.Абдуазизова, 

филология фанлари номзоди,
доцент