Гарчи япония божхонаси тарихи бир неча минг йилликларга бориб тақалса-да, кунчиқар мамлакатда товарлар импорти ва экспортида божхона тўловларини қўллаш амалиёти бундан 153 йил муқаддам – 1866 йилдан йўлга қўйилган. Ўша йили мамлакатда Хокодате, Нагасаки, Йокогама, Хьюого, Осака, Ниигата каби портлар халқаро савдо учун очилган эди.
Замонавий Япония божхона хизмати таркибида 9 та ҳудудий божхона бошқармалари, 189 та божхона идоралари, шу жумладан 120 та денгиз порти ва 30 та аэропортни қамраб олади. Япония божхона органларида ҳозирдан 9 минг нафардан ортиқ божхона ходимлари хизмат олиб боради.
Божхонага доир муносабатлар “Божхона тўғрисида”ги, “Божхона тарифлари тўғрисида”ги, “Вақтинчалик божхона тарифлари тўғрисида”ги қонунлар ва бошқа норматив ҳуқуқий ҳужжатлар билан тартибга солинган.
Япония божхона органлари фаолиятига NACCS электрон ахборот тизими жорий қилинган бўлиб, божхонага доир барча процедуралари мазкур тизим орқали амалга оширилади. Тизим мамлакатнинг 99% божхона брокерларини ўзида қамраб олган.
Япония саёҳат агентлиги маълумотларига кўра, 2018 йилда Япониядаги сайёҳлар сони рекорд даражадаги 31,19 миллион нафарга етди ва ҳукумат 2020 йилга келиб, бу кўрсаткич 40 миллион нафарга етказишни кўзлаган.
2018 йил июлдан бошлаб, Токио аэропортида, 2019 йилнинг июлидан бошлаб Чиба, Осака, Фукуока, Аичи, Хоккайдо ва Окинава префектураларидаги бошқа йирик аэропортларда сайёҳларнинг юзидан таниб олиш тизими (Face control) ишга туширилди.
Янги тизим инсон юзини сканердан ўтказади ва фотосуратларни саёҳатчилар паспортларида микрочипларда шифрланган фотосуратлар билан таққослайди. Агар тизим маълумотларнинг ўзаро мос эканлигини тасдиқласа, эшиклар автоматик равишда очилади. Мазкур жараён атиги 15 сония вақтни олади.
Жаҳондаги кўп давлатлар Жаҳон савдо ташкилоти (WTO) доирасидаги ташқи савдони тартибга солиш, ҳар томонлама интеграцияланувчи гуруҳларга аъзолик ва келишув-битимлар имзоланишида фаол қатнашмоқда. Жумладан, Япония ҳам эркин савдо битимлари бўйича ASEAN, ASEAN+3, ASEAN+6 ва APEC гуруҳларида фаол.
Япония божхона сиёсатида қуйидаги 5 йўналиш устувор аҳамият касб этади.
Айни пайтда Япония божхона хизмати норматив-ҳуқуқий асосларни такомиллаштириш, таркибий тузилмалар қайта таъсис этиш, соҳага “Ягона ойна” тамойили асосида янги ахборот тизимларини жорий этиш, юқори технологияли ва самарали инспекцион кўрик мажмуалари, ускуна ва жиҳозлар билан таъминлаш, инсон ресурсларини ривожлантириш, ҳукумат, иқтисодиёт тармоқлари ва таълим муассасалари билан ҳамкорликни мустаҳкамлашга қаратилган ислоҳотларни амалга оширмоқда.
19.12.2019